انواع بلاکچین – جلسه سیزدهم (+ویدئو)
انواع بلاکچین: عمومی، خصوصی، کنسرسیومی
اکثر بلاکچینهایی که تا کنون در مورد آنها صحبت کردهایم بلاکچینهای عمومی بودهاند. بیتکوین و اتریوم شبکههای باز عمومی هستند که هر کسی قادر به پیوستن به آنهاست. اما همه شبکهها به این صورت نیستند. بلاکچینها در انواع مختلفی ظاهر میشوند. سه نوع اجازه دسترسی به آنها وجود دارد: عمومی (همانهایی که قبلا در موردشان صحبت کردیم)، کنسرسیوم (consortium) یا مجوز مشترک (shared permission) و خصوصی(private).
بلاکچین کنسرسیومی
از نظر فنی، هم بلاکچینهای کنسرسیومی و هم بلاکچینهای خصوصی به عنوان مجوز (permission) شناخته میشوند، چون برای دسترسی به آنها به مجوز نیاز است.
بنابراین، برخلاف بلاکچینهای عمومی که به هرکسی اجازه دانلود نرم افزار و ایجاد یک گره را میدهند، بلاکچینهای کنسریومی، تنها به اعضای خاصی اجازه ایجاد گره میدهند. به این ترتیب گرهها برای پیوستن به شبکه، به مجوز نیاز دارند و به همین دلیل است که به بلاکچین کنسرسیومی، بلاکچین «با مجوز مشترک» نیز میگویند.
برای مثال ممکن است شما یک بلاکچین کنسرسیومی داشته باشید که در آن سه شرکت و قانونگذار دولت، اداره گرهها را بر عهده دارند. در این حالت شما میتوانید بلاکچین خود را طوری تنظیم کنید که هر تراکنش باید به امضای هر چهار نهاد برسد و همه نهادها بدون نیاز به دسترسی به دفاترحساب داخلی سازمان کنسرسیوم، به دفاترحساب تراکنشها دسترسی داشته و آنها را حسابرسی کنند. این محیط، به عنوان یک محیط با اعتماد کم در نظر گرفته میشود. در اینجا سازمانها به هم اعتماد دارند ولی این به معنای اعتماد کامل نیست. قدرت در هیچ یک از شرکتها متمرکز نشده و مردم نمیتوانند تراکنشها را ببینند.
بلاکچین خصوصی
بلاکچینهای خصوصی یک قدم جلوتر هستند. در بلاکچین خصوصی، معمولاً درجه اعتماد بالاتری وجود دارد. این نوع بلاکچین بسیار شبیه به یک سیستم متمرکز است با این تفاوت که سطح بالایی از قابلیت حسابرسی را فراهم میکند زیرا تراکنشها قابل مشاهده هستند، اما فقط برای کسانی که اجازه دسترسی به آنها را دارند.
در بسیاری از روشها، بلاکچینهای خصوصی فقط یک سری پایگاه داده هستند. با این حال بلاکچینها با بهرهمندی از قابلیت حسابرسی رمزنگاری شده، تغییرناپذیری بیشتر و هویت مربوط به تراکنشها، ساخته شدهاند. هر تراکنش و تغییرات آن را میتوان در طول زمان و تا رسیدن به بخش خاصی ردیابی کرد. به طور معکوس باید گفت این حقیقت، لزوما در مورد پایگاه دادههای معمولی صدق نمیکند زیرا در آنها میتوان دادهها را اضافه، حذف و تغییر داد و لزوماً قابل ردیابی نیستند.
بلاکچین خصوصی به طور خاص توسط توسعه دهندگان مورد استفاده قرار میگیرد تا با آن نمونه، بلاکچین خود را از طریق تست نرم افزار و آزمایش نمونههای اولیه، راه اندازی و کنترل کنند.
توجه داشته باشید که عملکرد بلاکچینهای خصوصی و کنسرسیومی اغلب بسیار بهتر است چون آنها برای ایجاد توافق به اثبات انجام کار تکیه ندارند و محیط آنها مورد اعتمادتر است. همچنین به این نکته توجه داشته باشید که بلاکچینهای کنسرسیومی گاهی اوقات با نام مجوز مشترک و بلاکچینهای خصوصی نیز با نام مجوز، خوانده میشوند.
نکته کلیدی که باید بدانید این است که یک نوع از انواع بلاکچینها، کاملا باز و عمومی است. یکی به چند نهاد رقابتی محدود شده و دیگری، به چند یا یک نهاد قابل اعتماد محدود شده است.
عمومی، کنسرسیومی و خصوصی.
تعاملپذیری (interoperability) بلاکچینها با یکدیگر در یک زیست بوم (Ecosystem)
اکنون که سه زیرساخت اصلی بلاکچین را میشناسید، میتوانیم در مورد تعاملپذیری (interoperability) توسط بلاکچین نیز صحبت کنیم. تعاملپذیری، مبتنی بر این ایده است که بلاکچینها بتوانند با یکدیگر تعامل داشته باشند.
تاکنون در این دوره، بلاکچینهای مختلفی را بعنوان یک زیستبوم (Ecosystem) مجزا از سایرین، مورد بحث قرار دادیم. با این حال، تلاشهایی برای اتصال دادن بلاکچینها با یکدیگر برای ارائه خدمات شفافتر، در حال انجام است. به عنوان مثال شما میتوانید یک app روی بلاکچین اتریوم داشته باشید که با بیتکوین کار کرده و شفافیت بیشتری را برای کاربر فراهم کند. تنها چیزی که در اینجا باید به خاطر بسپارید این است که نیازی نیست بلاکچینها به صورت جزایر جدا ازهم باشند. پروژههای زیادی در دست انجام هستند تا بلاکچینهای مخلتف را با روشهای بدیع و قدرتمند به هم پیوند دهند.